Το όραμα του ΟΣΕΘ:

Βιώσιμες και ελκυστικές μετακινήσεις για όλους.

Ο ΟΣΕΘ έχει κοινωφελή σκοπό και λειτουργεί χάριν του δημοσίου συμφέροντος. Βάσει του ιδρυτικού του νόμου, σκοπός του οργανισμού είναι η ανάπτυξη, ο συντονισμός, η εποπτεία και ο έλεγχος των δημόσιων επιβατικών αστικών συγκοινωνιών, λεωφορείων και μέσων, υπόγειων και επίγειων, σταθερής τροχιάς, καθώς και των θαλάσσιων μεταφορών με σκοπό τη μεταφορά και εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης μέσω ενός ολοκληρωμένου συστήματος μεταφορών υψηλού επιπέδου και με βάση τις αρχές της βιώσιμης κινητικότητας.

Αποστολή του ΟΣΕΘ είναι να υλοποιήσει το όραμά του για βιώσιμες και ελκυστικές μετακινήσεις για όλους με τρόπο που να διασφαλίζει τη διατήρηση τους στο διηνεκές και την εξέλιξη τους. Η εξασφάλιση της διατήρησης του οράματος στο διηνεκές, ανάγεται στην προσέγγιση της αστικής ανθεκτικότητας. Παράλληλα οι μέθοδοι υλοποίησής του εξελίσσονται με την εξέλιξη της τεχνολογίας και των δυνατοτήτων που παρέχει και οι οποίες σήμερα εκφράζονται από τις Έξυπνες Πόλεις με τη χρήση τεχνολογιών όπως το Διαδίκτυο των Πραγμάτων – Internet of Things (IOT). Εστιάζει στην ανθρωποκεντρική προσέγγιση της εξυπηρέτησης με την υιοθέτηση των Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) και τελικά με την Κινητικότητα ως Υπηρεσία (MaaS). Τέλος, οι λειτουργίες μαζικής μεταφοράς πρέπει να παρέχονται σε ικανοποιητικό επίπεδο όταν προκύψουν έκτακτες ανάγκες και κρίσεις και να επανέρχονται στο κανονικό επίπεδο το ταχύτερο.

Ο όρος “βιώσιμες” αναφέρεται στην οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική συνιστώσα της βιωσιμότητας. Η οικονομική συνιστώσα της βιωσιμότητας αναφέρεται στο κόστος λειτουργίας των δημόσιων επιβατικών μεταφορών, το οποίο ανακτάται εν μέρει από τους χρήστες, στην περίπτωση της χρήσης κομίστρου και εν μέρει από το δημόσιο, στην περίπτωση καταβολής επιδοτήσεων κομίστρου ή ανάθεσης συγκοινωνιακού έργου με αποζημίωση. Η οικονομική βιωσιμότητα από μόνη της δεν εγγυάται την παροχή της υπηρεσίας για όλους, καθώς δεν συμπεριλαμβάνει τις μετακινήσεις οι οποίες με οικονομικούς όρους κρίνονται ασύμφορες. Το κόστος των μετακινήσεων δεν πρέπει να βαρύνει υπέρμετρα τον πολίτη που κάνει χρήση της υπηρεσίας αλλά ούτε και τον κρατικό προϋπολογισμό, σε βαθμό που να διακυβεύεται η χρηματοδότηση της υπηρεσίας. Ως εκ τούτου συνδέεται άρρηκτα με την παραπάνω αναφορά σε περιορισμούς στην ανάλυση του όρου “όλους”. Για να μεγιστοποιηθεί η οικονομική βιωσιμότητα και κατά συνέπεια η παροχή υπηρεσίας, απαιτείται η λειτουργία των δημόσιων μεταφορών να γίνεται με όρους αποδοτικότητας, αποτελεσματικότητας και παραγωγικότητας.

Στην κοινωνική συνιστώσα της βιωσιμότητας περιλαμβάνεται η εξυπηρέτηση όλων των κοινωνικών ομάδων. Ιδιαίτερα εκείνων που με οικονομικούς όρους θα ήταν ασύμφορη (π.χ. άγονες γραμμές). Άλλωστε, όπως αναφέρει ο ιδρυτικός του νόμος, ο ΟΣΕΘ έχει κοινωφελή σκοπό και λειτουργεί χάριν του δημοσίου συμφέροντος. Έτσι στα πλαίσια της κοινωνικής παραμέτρου της βιωσιμότητας πρέπει να εξυπηρετούνται περιοχές και πολίτες με όρους παροχής της δυνατότητας συμμετοχής στην κοινωνική και οικονομική ζωή, αποτρέποντας έτσι κοινωνικούς αποκλεισμούς και να παρέχεται εξυπηρέτηση η οποία συνολικά προάγει τη συνοχή και λειτουργία της κοινωνίας.

Τέλος, η περιβαλλοντική παράμετρος της βιωσιμότητας αφορά την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον από τις μετακινήσεις. Η τεχνολογία κίνησης παράγει ρύπους, όχληση και απορριφθέντα υλικά και επηρεάζει πτυχές της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας που άπτονται της αισθητικής και της ποιότητας ζωής των χρηστών αλλά και των μη χρηστών των ΜΜΜ. Το συγκεκριμένο οικονομικό μοντέλο ακολουθεί μια εξέλιξη κατά την οποία απαιτείται συνεχώς η αναζήτηση νέων πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία και εν συνεχεία απορρίπτεται τόσο το αναξιοποίητο μέρος τους όσο και παράγωγα ή ρυπογόνα υλικά, με αποτέλεσμα αφενός να  περιορίζονται οι φυσικοί πόροι και αφετέρου να επιβαρύνεται το περιβάλλον από την απόθεση των υλικών αυτών. Αντιθέτως, μέσω της υιοθέτησης και καθιέρωσης ενός μοντέλου κυκλικής οικονομίας υπάρχει δυνατότητα να ανατροφοδοτείται η παραγωγική διαδικασία με πόρους που η ίδια δημιουργεί αλλά ακόμα και να τα απορριφθέντα υλικά της να αποτελούν μέρος μιας άλλου είδους εφοδιαστικής αλυσίδας. Η περιβαλλοντική βιωσιμότητα εστιάζει στην επαναχρησιμοποίηση, επισκευή, ανανέωση και ανακύκλωση υφιστάμενων υλικών και προϊόντων και στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

Τέλος, ο όρος “ελκυστικές” στο όραμα αναφέρεται στην προοπτική αφενός οι μη χρήστες να επιλέξουν συνειδητά τη χρήση ΜΜΜ για τη μετακίνηση τους έναντι άλλων μέσων και αφετέρου, οι υφιστάμενοι χρήστες να συνεχίσουν να τα χρησιμοποιούν από επιλογή και όχι από ανάγκη. Έτσι, ο όρος ελκυστικές προϋποθέτει ένα επίπεδο εξυπηρέτησης το οποίο ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών αναφορικά με τα λειτουργικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά των μετακινήσεων. Τα λειτουργικά χαρακτηριστικά αφορούν στην εξυπηρέτηση, στη συχνότητα, στην αξιοπιστία των δρομολογίων, στους χρόνους διαδρομής, στην πυκνότητα των στάσεων, στην ανεμπόδιστη και εύκολη μετεπιβίβαση κ.λπ. αλλά και την ικανοποιητική αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων. Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά συμπεριλαμβάνουν την άνεση, την καθαριότητα, το κλιματισμό, την ασφάλεια και ατομική ακεραιότητα κ.λπ.

Στρατηγικός Στόχος
Οργανισμός:

Εσωτερική οργάνωση και ανάπτυξη: Εδραίωση του θεσμικού ρόλου του μέσω της αποτελεσματικότητας, βελτιώσεων νομοθετικού πλαισίου και αναγνωρισιμότητας. Διασφάλιση διαρκούς επαρκούς χρηματοδότησης φορέα. Ενδυνάμωση των συνεργασιών και της συμμετοχής σε εθνικά και ευρωπαϊκά δίκτυα & προγράμματα. Καθιέρωση ως πρότυπος και καινοτόμος οργανισμός ο οποίος να είναι σε θέση να μεταφέρει τεχνογνωσία.

Οικονομική βιωσιμότητα μεταφορών: Εκσυγχρονισμός της τιμολογιακής πολιτικής. Εξασφάλιση χρηματοδότησης της λειτουργίας και των υποδομών των παρόχων.

Κοινωνική βιωσιμότητα μεταφορών: Εξασφάλιση γεωγραφικής κάλυψης μεταφορών αντίστοιχη με τις κοινωνικές ανάγκες. Προσιτό κόστος χρήσης μεταφορών. Εξασφάλιση εξυπηρέτησης πολιτών όλων των κατηγοριών.

Περιβαλλοντική βιωσιμότητα μεταφορών: Εξασφάλιση μεταφορών φιλικών προς το περιβάλλον με τη μείωση ενεργειακού αποτυπώματος και εκπομπών ρύπων των μεταφορών. Έξυπνες μεταφορές προσαρμοσμένες στις ανάγκες με αποφυγή πλεονασματικής χωρητικότητας και οχηματοχιλιομέτρων.

Ελκυστικές μεταφορές: Ολοκληρωμένες, διατροπικές και “έξυπνες” υπηρεσίες μεταφορών  συνδυασμένες με άλλες παροχές προς τον πολίτη. Υψηλή ποιότητα παροχής υπηρεσιών και υποδομών. Ενδυνάμωση αίσθησης ασφάλειας και ελκυστικότητας των μεταφορικών μέσων για όλους τους επιβάτες. Αντιμετώπιση εμποδίων στην κίνηση των ΜΜΜ